همان طوری که پیشتر توضیح دادیم شکایت کیفری دعوایی است که محکوم علیه به موجب حکم دادگاه مجازات می شود .

#مجازات ها خود به چند دسته قابل تقسیم اند: مجازات مرگ ( اعدام و قصاص) / مجازات های بدنی(قصاص عضو، شلاق) / زندان(محدود کردن آزادی فرد) / جزای نقدی (پرداخت مال) / مجازات های تکمیلی و جایگزین از قبیل محرومیت های اجتماعی یا الزام به خدمات عمومی و …

عناوین شکایات کیفری است بسیار زیاد است که شمارش آنها در یک کتاب هم خلاصه نخواهد شد . اما عناوین رایج آن به سه دسته عمده قابل تقسیم اند :

الف.جرایم علیه جان و نفس افراد

قتل :

کشتن عامدانه فردی بدون مجوز قانونی وبرخلاف حق که در صورت اثبات قصاص(مرگ) در پی خواهد داشت .

ضرب و جرح: همان طوری که از اسم آن مشخص است ضرب و شتم افراد در درگیری ها و منازعه است که عمدتا به دیه منجر خواهد شد و در شرایطی به زندان نیز می انجامد . 

ضرب و جرح در یک نگاه کلی می تواند با اسلحه (اعم از سرد یا گرم) صورت بگیرد . مانند چاقو و پنجه بکس . 

در صورتی که درگیری به قطع عضو یا از بین رفتن یکی از اعضای بدن بزه دیده منجر شود تحت شرایطی دادگاه حکم به قصاص خواهد داد .

ب. جرایم علیه اموال

محور این جرایم اموال افراد است از قبیل سرقت، کلاهبرداری، خیانت در امانت ، تحصیل مال نامشروع و …

سرقت را همه می شناسیم و به طور کل بردن یا ربودن اموال متعلق به دیگران است. از کیف قاپی و جیب بری گرفته تا سرقت منزل و خودرو . سرقت دو نوع است: یا حدی است یعنی در صورت جمع شرایط مجازاتی شرعی بر آن مترتب خواهد بود که عبارت است از قطع دست. در غیر این صورت سرقت تعزیری است و مجازات اصلی آن زندان و جزای نقدی است .

کلاهبرداری

یعنی فریفتن افراد با اعمالی متقلبانه و تحصیل مال به واسطه همین اعمال فریبکارانه. مثلا وقتی فردی دیگران رابه داشتن موسسه یا شرکتی خاص و موهوم امیدوار کند و به این واسطه از ایشان پول دریافت کند. نکته قابل توجه اینکه کلاهبرداری عناصر متعددی دارد که اتفاقا در بسیاری مواقع جمع نمی شوند و لذا برخلاف تصور عموم بسیاری از اعمالی که مردم به آنها کلاهبرداری می گویند واقعا از منظر قانونی کلاهبرداری نیست .

خیانت در امانت 

یعنی تصرف و استعمال مالی که به فرد امانت سپرده شده، آن هم برخلاف شروط مذکور بین طرفین . مثلا وقتی فردی پول یا چکی را به کسی بدهد تا آن فرد آن پول یا چک را به شخص معینی برساند اما او آن پول را برای خود بردارد و آن را تصاحب کند. این جرم تحت عنوان خیانت در امانت قابل پیگیری است و مجازات آن زندان و جزای نقدی است .

ج. جرایم علیه امنیت ملی

این جرایم بیشتر به امنیت اجتماعی و اقتصادی کشور ضربه وارد می کند. مثلا جعل مهر و امضا، جعل سکه و اسکناس، تخریب، محاربه و…

جعل

به طور کل اعتبار اسناد به اصیل بودن مهر و امضایی است که در آن وجود دارد و اگر جعل مهر و امضا رایج باشد هیچ سندی قابل اعتماد نخواهد بود و این امنیت اقتصادی و اجتماعی را از بین خواهد برد. قصد تقلب یکی از ارکان جرم جعل است بنابراین اگر برای مثال کسی امضای پدرش را با اذن او شبیه سازی کند یا از طرف او امضا بزند و قصد تقلب نداشته باشد مجازات جرم جعل بر عمل او مترتب نیست. مجازات زندان مجازات اصلی این جرم است .

سکه و اسکناس پایه اقتصادی کشورهاست. جعل سکه و اسکناس نیز امنیت اقتصادی و شغلی را از بین خواهد برد و بنا بر همین مجازات های سنگینی برای آن در نظر گرفته شده است .

محاربه

برهم زدن امنیت عمومی و ایجاد رعب و وحشت در سطح عمومی است که در صورت اثبات مجازات اعدام در پی خواهد داشت. نمونه معمولش حملات مسلحانه یا بمب گذاری هایی است که در سالهای اخیر در سطح کشور شاهدش بودیم .