رفتن به محتوای اصلی
کیفری

خیانت در امانت

توسط ۱۴۰۰-۰۲-۰۹اردیبهشت ۱۰ام, ۱۴۰۰بدون دیدگاه
خیانت در امانت

یکی از شکایتهای رایج جرم خیانت در امانت است. تفاوت این جرم با سرقت و کلاهبرداری و انواع صور خیانت در امانت در قانون مجازات  موضوع این مقاله است.

خیانت در امانت چیست

عنصر قانونی این جرم ماده ۶۷۳ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات مصوب سال ۱۳۷۵ است که «هر کس از سفید مهر یا سفید امضایی که به او سپرده شده یا به هر طریق به دست آورده است، سوء استفاده کند، به یک تا سه سال حبس محکوم خواهد شد.» و در ماده ۶۷۴ همین قانون نیز آمده است: «هر گاه اموال منقول یا غیرمنقول یا نوشته‌هایی از قبیل ‌سفته، چک، قبض و نظایر آن به عنوان اجاره یا امانت یا رهن یا برای وکالت یا هر کار با اجرت یا بی‌اجرت به کسی داده شده و بنا براین بوده است که اشیای مذکور مسترد شود یا به مصرف معینی‌ برسد و شخصی که آن اشیا نزد او بوده، آن‌ها را به ضرر مالکین یا متصرفین آن‌ها استعمال یا تصاحب یا تلف یا مفقود کند، به حبس ‌از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.»

همانطور که از عنوان این جرم پیداست ماجرا مربوط به وقتی می شود که چیزی امانت داده شده باشد و فرد امانتدار به جای آنکه مورد امانت را صحیح و سالم تحویل مالک بدهد آن را به نوعی از بین ببرد. در ادامه نکات این مواد قانونی را بررسی می کنیم.

سپردن شرط تحقق جرم خیانت در امانت

وجه تمایز جرم خیانت درامانت از جرایمی مثل سرقت یا کلاهبرداری مساله، سپردن قانونی مال به فرد است. امانت گذارباید به طور قانونی مالی را دراختیار فرد دیگری بگذارد و امین درباره نگهداری و پس دادن مال به صاحبش سهل انگاری یا خرابکاری کند. پس سرقت که ربایش مالی از نزد صاحبش است با خیانت در امانت متفاوت است و همینطور کلاهبرداری که طی عملیات متقلبانه ای صورت میگیرد با خیانت در امانت که صاحب مال به اختیار و خواست خود مالی را به دیگری می دهد فرق میکند. ما قبلا در مقاله چه کارهایی سرقت نیستند  و  ابعاد حقوقی جرم کلاهبرداری به جزییات آنها پرداختیم.

همینطور اگر فردی مال مسروقه خود را به دیگری بسپارد و امین باعث ضرر آن فرد شود موضوع خیانت مطرح نمی‌گردد، زیرا مال سرقت‌شده به صورت قانونی به فرد امین سپرده نشده است.

درباره تخریب یا مفقود کردن جهیزیه از طرف زوج نیز نمی توان شکایت خیانت درامانت کرد  چون جهیزیه‌ای که در ابتدای زندگی مشترک به خانه زوج منتقل می‌گردد مصداق مال امانی نیست.

کدام اقدامات امین جرم تلقی میشود

در قانون چهار عمل امین میتواند جرم محسوب شود:

-استعمال به معنی استفاده کردن از مال مورد امانت

-تصاحب یعنی مال دیگری را از آن خود دانستن

-اتلاف یعنی نابود کردن مال

-مفقود کردن یعنی مال را از دسترس مالک دور کردن

پس به طور کلی اگر مالی به کسی سپرده شود و او از آن استفاده کند یا از بین ببرد یا گم کند و یا اصلا به تملک خودش دربیاورد، مرتکب جرم خیانت در امانت شده است. خوب است بدانید تمایز دادن خیانت در امانت از جرایم دیگر در عمل ساده نیست و البته اثبات آن نیز دشوار است. شما حتما برای اثبات یا دفاع در برابر این اتهام به وکیل نیاز دارید.

خیانت امانت

صور خاص جرم

علاوه بر اشکال ساده خیانت در امانت که در بالا آمد برخی صور خاص نیز برای این جرم شمرده شده است.

1- سوء استفاده از اشخاص ضعیف :

یکی از صورت های جرم خیانت در امانت  این است که  کسی  با سوء استفاده از ضعف نفس اشخاص به ضرر او نوشته یا سندی، اعم از تجاری یا غیر تجاری بگیرد به طوری که موجب تعهد محجور یا برائت ذمه گیرنده ی سند یا هر شخص دیگری شود، که البته اگر این فرد خائن، ولی یا وصی یا قیم او باشد مجازاتش بیشتر میشود.

2- سوء استفاده از سفید مهر:

هر کس از سفید مهر یا سفید امضایی که به او سپرده شده است یا به هر طریقی به دست آورده سوء استفاده کند، از مصادیق جرم خیانت در امانت محسوب می شود.

3- خیانت مستخدمین دولت در اموال و اسناد دولتی:

هر یک از کارمندان و کارکنان ادارات و سازمان ها یا شوراها یا شهرداری ها و موسسات و شرکتهای دولتی یا وابسته به دولت یا نهادهای انقلابی و بنیادها و موسساتی که زیر نظر ولی فقیه اداره می شوند و دیوان محاسبات و موسساتی که به کمک مستمر دولت اداره می شوند و یا دارندگان پایه قضایی و به طور کلی اعضا و کارکنان قوای سه گانه و همچنین نیروهای مسلح و مامورین به خدمات عمومی، اعم از رسمی و غیر رسمی، وجوه نقدی یا مطالبات یا حوالجات یا سهام و سایر اسناد و اوراق بهادار یا سایر اموال متعلق به هر یک از سازمانها و موسسات فوق الذکر یا اشخاصی که بر حسب وظیفه به آنها سپرده شده است را مورد استفاد غیر مجاز قرار دهد، بدون آنکه قصد تملک آنها را به نفع خود یا دیگری داشته باشد، متصرف غیرقانونی محسوب و علاوه بر جبران خسارت وارده و پرداخت اجرت المثل، به شلاق تا 74 ضربه محکوم می شود و در صورتی که منتفع شده باشد علاوه بر مجازات مذکور به جزای نقدی معادل قیمت انتفاعی محکوم خواهد شد و همچنین در صورتی که به علت اهمال یا تفریط موجب تضییع اموال و وجوه دولتی گردد و یا آن را به مصارفی برساند که در قانون برای آن اعتباری منظور نشده یا در غیر مورد معین یا زائد بر اعتبار مصرف نموده است.

جرم خیانت در امانت در این اشکال تعریف اصلی این جرم است. به مصادیق آن در قوانین خاص در مقاله دیگری پرداختیم.

سوالات متداول

1

اگر لوازم خود را به صندوقدار بسپاریم و اوآن را گم کند مرتکب جرم خیانت در امانت شده است؟

احتمالا می توان شکواییه ای با این جرم علیه او تنظیم کرد. باید پرونده توسط وکیل مطالعه شود
2

سرقت با خیانت در امانت چه تفاوتی دارد؟

در دزدی مالی از صاحب آن برخلاف میلش ربوده شده ولی در خیانت در امانت مالک با رضایت قلبی مال خود را به امین سپرده.
3

سو استفاده از چک سفید امضا نیز می تواند خیانت در امانت باشد؟

بله می توان این مورد را نیز ازمصادیق جرم مذکور دانست

دیدگاه خود را ثبت کنید

بستن منو

گروه حقوقی حامی

آدرس دفتر تهران :

خیابان ولیعصر، خیابان زرتشت غربی، کوچه یزدان، پلاک2، واحد2

شماره تماس : +989214307531

شماره واتس‌اپ و تلگرام: 09214307531

آدرس دفتر قم :

بلوار 55 عمار یاسر ، کوی 39 ، پلاک 5

شماره تماس : +989214307531