بخش اعظم پرونده های قضایی کشور ناشی از اختلافات زن و شوهری است که در ادبیات حقوقی به پرونده های خانوادگی موسوم اند .

با موضوعاتی از قبیل  #مهریه، #نفقه، #تمکین، [استرداد]#جهیزیه، [استرداد] #طلاجات، #حضانت، #طلاق و …

اهمیت این پرونده ها هم از لحاظ کیفی و هم از لحاظ کمی تا آنجاست که محاکمی اختصاصی به آنها اختصاص یافته است که به دادگاه های خانواده موسوم اند .

مهریه

در نظام حقوقی ایران که مبتنی بر فقه اسلامی است در هنگام ازدواج مالی تحت عنوان مهریه به زن داده می شود یا مرد نسبت به پرداخت آن تعهد می دهد. همانطور که میدانید در عرف این روزگار این مهر عبارت است از تعدادی سکه یا میزانی مشخصی پول رایج کشور. البته هر چیزی که مالیت داشته باشد قابلیت آن را دارد که مهریه قرار بگیرد . هم چنین می توان یک فعل را به عنوان مهریه قرار داد. معمولا اولین اقدامی که زنان برای آغاز پرونده های حقوق خود انجام  می دهند مطالبه مهریه است که از آن با تعبیر به اجرا گذاشتن مهریه یاد می شود .

نکته : از مهمترین نکته‌هایی که برای هر اقدام قضایی باید دانست آن است که تفاوت شکایت کیفری با دعوای حقوقی را بدانیم. یکی از مهمترین تفاوت‌های این دو همین مطلب است که در بالا به زبان تصویر بیان کردیم .

تمکین

مطابق قانون و شرع زن موظف به تمکین و اطاعت از همسر خود است. عموما تمکین را به دو نوع تقسیم میکنند. تمکین عام که عبارت است از تبعیت در امور جاری زندگی که در کتب فقهی مفصلابه آنها پرداخته اند و بعضا با ساختار زندگی مدرن سازگاری ندارد و تمکین خاص که مشخصا ناظر بر رابطه زناشویی است. عدم تمکین زن از شوهر اصطلاحا به ناشزه شدن او می انجامد که آثاری بر آن مترتب است از جمله محرومیت زن از نفقه .

جهیزیه

جهیزیه یا همان اسباب و وسایل زندگی قانونا بر عهده زن نیست اما مطابق عرف رایج کشورمان بخشی از جهیزیه یا همه آن را زن و خانواده او تامین می کنند . بنابراین مالکیت این اموال که زن فراهم کرده متعلق به خود اوست و مرد حق تصرف برخلاف رضایت زن ندارد و تصرف غاصبانه یا فروش بدون اذن آنها از سوی مرد جرم بوده و قابل تعقیب کیفری است. بدیهی است در صورت بروز اختلاف ، زن می تواند جهیزیه خود را مطالبه کند و هر تصمیمی که در رابطه با مالش بگیرد از پشتوانه قانونی برخوردار است. این دعوا تحت عنوان “استرداد جهیزیه” مطرح می شود که عموما مطابق لیست یا همان سیاهه جهیزیه مورد بررسی و حکم قرار می گیرد .

استرداد طلاجات

در مواقع بروز اختلاف در روابط زناشویی معمولا مردها تلاش میکنند تا مال کمتری پرداخت کنند و یکی از دعاوی رایج دعوای استرداد طلاجاتی است که مرد در طول زندگی به همسرش بخشیده است . مرد در این دعوا مدعی می شود که مالی را به همسرش بخشیده است و مطابق قانون استرداد آن را می خواهد. البته رجوع از هبه(بخشش) شرایطی دارد که شرح آن در این مجال نمی گنجد. مختصر آن که  این امری است جایز و قانونی .

حضانت

فرزندان همواره از مهمترین نقاط اختلاف در اختلافات خانوادگی اند که اتفاقا آسیب های فراوانی را نیز متحمل می شوند . حضانت به زبان ساده عبارت از نگهداری و تربیت فرزند است که بر عهده مادر و پدر است. نکته مهم آن است که حضانت هم حق است و هم تکلیف و در مورد واگذاری مطلق آن به طرف  مقابل میان حقوقدانان اختلاف نظر وجود دارد. آن چه مهم است آن است که حضانت تا 7 سالگی با مادر و بعد از آن تا سن تکلیف با پدر است. ظرایف دیگر مرتبط با این مبحث را میتوانید در گزاره های تصویری حامی مشاهده کنید یا از خدمات حامی بره مند شوید .

طلاق

جدایی هدف اصلی دعاوی خانوادگی است. مطابق شرع و قانون جاری کشور حق طلاق با مرد است. بنابراین مرد هر زمانی می تواند زن خود را طلاق دهد و تنها تعهد او پرداخت تعهدات مالی از قبیل مهریه و اجرت المثل و… است. در مقابل زن اصولا حق طلاق یا به عبارت بهتر حق مطلقه نمودن خویش را ندارد مگر در شرایطی خاص از جمله شروط 12 گانه ضمن عقد ازدواج یا در صورتی که وکالت در طلاق را از همسر خود گرفته باشد. طلاق چند نوع است. گاهی از سوی مرد است و گاهی از سوی زن که به این طلاق با عنوان طلاق خلع یاد می شود. یعنی زن از مرد خوشش نمی آید. گاهی اکراه و ناخشنودی طرفینی است که به طلاق مبارات موسوم است .

طلاق توافقی طلاقی است که طرفین به دادگاه مراجعه می کنند و از دادگاه در اسرع وقت جدایی را مطالبه می کنند. در این گونه طلاق همان طور که از اسم آن مشخص است هر اتفاقی منوط به توافق زوجین است .