چگونه میتوان مهریه را پرداخت نکرد؟

مهریه مالی است که هنگام عقد ازدواج، مرد متعهد می شود به زوجه پرداخت نماید که همزمان با انعقاد عقد، در سند رسمی یا عقدنامه ثبت می شود. البته می دانید که در عمل، صحت ازدواج منوط به پرداخت آن نیست و تعهد به پرداخت نیز کفایت میکند. نکته اول آنکه هرچیزی که مالیت داشته باشد می تواند مهریه باشد. از یک کتاب گرفته تا ماشین و خانه.
نکته دوم اینکه مهریه تحت هر شرایطی به زن (که مطابق عقد شرعی و قانونی به زوجیت درآمده) تعلق می‌گیرد. بسیاری تصور میکنند که مثلا با عمل زنا مهریه زن منتفی می شود که باور غلطی است.

چگونه میتوان مهریه زن را پرداخت نکرد و زن را طلاق داد؟

در پاسخ به این سوال باید گفت فقط در برخی موارد خاص قانونی، مهر به زن تعلق نمیگیرد یا اینکه بخشی از آن به او تعلق میگیرد. هرچند برخی از این موارد از سوال، خروج موضوعی دارد اما برای اطلاع شما به آنها اشاره میکنیم

عدم نزدیکی

اگر مرد با زن عمل زناشویی انجام نداده‌ باشد و اصطلاحا زن باکره باشد، فقط نیمی از مهریه به زن تعلق می‌گیرد نه همه مهریه. بنابراین اگر در دوران عقدبستگی هستید می توانید در رابطه زناشویی دقت کنید و از برخی موارد پرهیر نمایید.

فسخ نکاح

از دیگر شرایط خاص قانونی عدم پرداخت مهریه می شود به فسخ نکاح اشاره کرد. یعنی اگر قبل از نزدیکی به دلایل قانونی عقد فسخ شود زن حق گرفتن مهر را ندارد مگر در صورت عنن   که نوعی بیماری جنسی است و در آن صورت نیمی از مهریه به زن تعلق میگیرد. موارد فسخ مهر توسط قانون مشخص و ذکر شده اند که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد

موارد فسخ مهریه

بطلان عقد نکاح

اگر عقد به دلایل شرعی و قانونی باطل باشد(مثلا عقد محارم) در این صورت اگر نزدیکی صورت نگرفته باشد نیز مهریه ای به زن تعلق نمی گیرد.

بخشش مهریه از سوی زن

با توجه به ماده 1082 قانون مدنی زن به مجرد عقد مالک مهریه می شود و هرنوع تصرفی که بخواهد می تواند در مهریه بنماید. بخشش نیز یک نوع تصرف مالکانه است و زن می تواند مهریه خود را ببخشد. این می تواند طی سند رسمی یا سند عادی دستنویس باشد. لازم به توضیح اینکه ابراء یا هبه(بخشش) راههای رایجی است که مردم برای بخشیدن مهریه انتخاب  میکنند. البته شیوه نگارش و تنظیم این سند بسیار مهم است. 

انتقال اموال

این مورد را میتوان راهی برای فرار از پرداخت مهریه(دین) محسوب کرد. و امر رایج آن است که پیش از توقیف اموال یا حتی قبل از اقامه دعوا از سوی زوجه اموال خود را به نام دیگران منتقل میکند. مثلا مادر، خواهر و… در این صورت زن برای دسترسی به اموال مرد به سختی بسیاری می افتد. البته باید در نظر داشت اگر شخص، اموالش را به طور صوری و فقط برای عدم پرداخت دفعی مهریه به شخص دیگری انتقال دهد، مستندا به ماده 218 قانون مدنی، آن معامله باطل است. گفتنی است که دراین مورد زن باید صوری بودن معامله یا انتقال به قصد فرار از پرداخت مهر را به اثبات برساند.

نکته: ذکر این نکته نیز ضروری است که مستند به ماده 21 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، این اقدام دارای جنبه کیفری است و در این صورت شخصی که برای فرار از تعهدات مالی، مالش رابه دیگری انتقال داده، به زندان محکوم خواهد شد و فرد انتقال گیرنده نیز اگر با علم به این انتقال اقدام کرده و همکاری کرده باشد؛ شریک جرم محسوب میشود و حتی مال خریداری شده به عنوان جریمه و اصل بدهی دریافت میشود. (اگر مال باقی باشد) که البته مطابق رای وحدت رویه سال 98 محدوده این جرم نیز بسیار تنگ و محدود شد و در نتیجه در حال حاضر دست مرد در انتقال اموال خود باز است.

اعسار و درخواست تقسیط

درخواست تقسیط نیز یکی از راههایی است که برای فرار از پرداخت مهریه یا به عبارت دقیقتر فرار از پراختِ دفعی و یکجای مهر استفاده می شود. به این طریق فرد مدعی ناتوانی مالی شده و در صورت اثبات، دادگاه او را محکوم میکند تا مهریه را به شکل قسطی و ماهیانه پرداخت نماید. مبلغ هر قسط و فواصل آن بسته به شرایط مالی افراد متفاوت است.

توضیح نهایی اینکه حضرت رییسی (رییس قوه قضاییه فعلی) چندی پیش سخنی ابراز داشتند که مردانی که توانایی مالی ندارند و به خاطر مهریه زندان اند، آزادی شان از زندان تسهیل شود. صرفنظر از سخن ایشان باید گفت که مهریه در مسیر کمرنگ شدن است. برای مثال طرحی در برخی شهرهای مذهبی مثل قم و مشهد در حال اجراست که دادگاهها در آغاز دعاوی مهریه را نمی پذیرند. یعنی زوجه فقط باید از طریق اجرای ثبت مطالبه مهریه را آغاز کند. در نتیجه اجرای ثبت به مرد ابلاغ میکند که قرار است اموالش توقیف شود. مرد هم پس از آگاهی دستی می جنباند و اموال داشته و نداشته اش را انتقال می دهد به یک خویشاوند یا دوست. (همان طور که گفتیم این اقدام اخیرا و مطابق رای وحدت رویه دیوان عالی کشور تا پیش از رای قطعی جرم زدایی شد)، در نتیجه عملا دست زن به جایی نمی رسد. البته این طرح هنوز سراسری نیست اما اگر سراسری شود اوضاع بانوان مهریه جو بسیار سخت تر خواهد شد. اگر مالی از مرد پیدا نشود نیز پرونده به دادگاه ارجاع می شود و سپس مهریه تقسیط خواهد شد که با شرایط اقتصادی این روزها و قیمت سرسام آور سکه گاهی هشت ماه یک سکه و حتی یکسال یک سکه مورد حکم بوده است. البته پیگیری اقساط سکه هنوز پابرجاست. در نتیجه و در عمل پرداخت دفعی مهریه دفعی(یکجا) بیشتر شامل ثروتمندانی می شود که از زیادیِ مال، فرصت یا امکان انتقال ندارند یا به هر دلیلی از قافله انتقال اموال خود عقب میمانند. آنهایی هم که هیچ ندارند که هیچ، المفلس فی امان الله.

.جهت درخواست مشاوره حقوقی بصورت تلفنی، اینترنتی و حضوری داخل فرم حقوقی برای ما پیغام بگزارید