معنای تمکین چیست؟

تمکین در لغت به معنای سلطه و اختیار دادن به دیگری است. اما در اصطلاح حقوقی و مباحث مربوط به نکاح به معنای پاسخ دادن زن به خواسته‌های مشروع جنسی همسر است. اما در کتاب‌های حقوقی دارای دو معنای اصطلاحی است. پس تمکین یعنی انجام وظایف زناشویی از سوی زوجه (زن) در مقابل مرد. مثلا امکان رابطه زناشویی (مگر به دلیل شرعی) که در اصطلاح حقوقی آن را تمکین خاص می‌گویند. البته تمکین عام هم داریم که عمل به دستورات مرد در امورات زندگی است و مطابق ماده 1105 ق.م. به معنای پذیرش ریاست شوهر بر خانواده و حرمت اراده او در تربیت فرزندان و اداره مالی و… خانواده است.

عدم تمکین چه آثاری دارد؟

همان طوری که در بخش نفقه توضیح داده شده است عدم تمکین زن از مرد اصطلاحا نشوز خوانده میشود و زن ناشزه از نفقه محروم خواهد بود. بنابراین اگر زنی از وظایف زناشویی خود امتناع نماید مطابق ماده 1108 قانون مرد تکلیفی ندارد که به او نفقه بپردازد. البته باید گفت این مرد است که بایستی عدم تمکین زن را اثبات نماید و اصل بر تمکین زن است.

دیگر اثر عدم تمکین آن است که به مرد حق تجدید فراش(ازدواج مجدد) خواهد داد. البته این امر باید با اخذ مجوز از دادگاه صورت بگیرد اما به هر حال یکی از حقوقی است که به مرد داده خواهد شد.

در صورتی که عدم تمکین زن ثابت شود ، در صورت طرح دعوای طلاق زن از بعض حقوق خود محروم میگردد مثلا نحله با نصف دارایی که در سند ازدواج آمده است.

آیا رابطه ای  بین عدم تمکین و مهریه زن وجود دارد؟ آیا با عدم تمکین مهریه زن منتفی خواهد شد؟

برخلاف تصور بسیاری هیچ رابطه ای بین مهریه و تمکین نیست. زن اگر تمکین هم نکند مهریه به او تعلق خواهد گرفت. آن چیزی که تحت تاثیر تمکین است البته نفقه است.

آیا مرد ناشزه داریم یا خیر؟

در قانون اصطلاحی تحت عنوان نشوز مرد نداریم اما در مباحث فقهی این امر مطرح شده است و برخی حقوقدانان نیز عدم ایفای وظایف از سوی مرد نشوز مرد دانسته اند

در صورت عدم تمکین زن اقداماتی که یک مرد باید انجام دهد چیست؟

در گذشته در صورت عدم تمکین زن (مثلا خروج ازمنزل و ترک خانه) مرد با طرح دعوای تمکین نسبت به اخذ رای مبنی بر عدم تمکین اقدام میکرد تا بدان وسیله عدم پرداخت نفقه را موجه سازد یا مقدمات ازدواج مجدد خود را فراهم می ساخت اما در حال حاضر آنچه با ارسال اظهارنامه الزام به تمکین این مهم انجام می‌شود و زنان بایستی در صورت داشتن پاسخ حقوقی نسبت به اظهارنامه شوهر خود را پاسخ بدهند تا آثار عدم تمکین بر آن‌ها بار نشود. 

اگر یک زن قصد تمکین داشت ولی مرد امتناع نمود وضع چگونه خواهد بود؟ اگر مرد زن را از خانه اخراج کند، تمکین زن چگونه است؟ زن در این صورت چه اقداماتی باید انجام دهد؟

اگر مرد زن را از خانه اخراج کرد و اجازه بازگشت او را نداد پیشنهاد ما این است که علاوه بر ارسال اظهارنامه ، در صورت امکان با همراهی مامور کلانتری به خانه مراجعه کند و خودداری مرد از ورود او به منزل طی گزارش شود. اما ممکن است مامور کلانتری چنین امری را نپذیرد و خارج از صلاحیت خود بداند در این صورت پیشنهاد ما مراجعه به منزل با چند نفر شاهد است. هرچند همان اظهارنامه نیز بخش اعظم مشکل را پوشش خواهد داد.

 سوالات مهم مسائل مربوط به دعاوی خانوادگی را در قسمت پرسش و پاسخ حقوقی می‌توانید دنبال کنید.