چرا ضامن نشویم؟

یکی از عقود پرکاربرد حقوقی عقد ضمانت است. تقریبا همه ما از بانکها و موسسات مالی و اعتباری وام میگیریم و برای اخذ وام باید ضامن معرفی کنیم. اگر پروانه شغلی یا دسته چک داشته باشید که قطعا  گزینه ای مناسب برای اطرافیان هستید تا شمارا برای ضمانت وام به بانک ببرند. اگر نمی دانید تبعات ضامن شدن چیست این مقاله را با دقت بخوانید. قبلا بگوییم که ضمانت انواع و کاربردهای مختلفی دارد و ما اینجا فقط به  یکی از رایجترین آنها  یعنی ضمانت وام بانکی می پردازیم.

ضمانت چیست؟

عقد ضمانت عقدی است که به موجب آن شخصی در برابر طلبکار و با موافقت او دین دیگری را به عهده می­گیرد. بنابراین شخصی که ضامن میشود در واقع در برابر طلبکار که اینجا بانک است متعهد به پرداخت مبلغ وام میشود. یعنی شما به بانک اعلام میکنید این بدهی را من می پردازم. با این کار بانک خیالش راحت است که به پول خود در هر شرایطی میرسد.

عقد ضمانت عقدی «لازم» است به اصطلاح حقوقی عقد لازم عقد غیر قابل فسخ است پس ضامن نمی تواند روزی بگوید من تا امروز ضامن بودم و دیگر نیستم. شاید شما از روی دوستی یا نیکوکاری یا خوش بینی به شخصی ضامن او شده باشید و حالا به دلایلی بخواهید انصراف دهید. یادتان باشد این موضوع امکان ندارد. حتی اگر ضامن فوت هم بکند مبلغ بدهی از اموال او برداشته میشود. به هرحال تا تسویه دین  ضمانت شما پابرجاست.

بنابراین ضمانت بانکی تعهدی است پولی، کتبی، غیرقابل برگشت، مستقل و بی­قید و شرط که به موجب آن ضامن به درخواست متقاضی در برابر بانک و با موافقت او آن را برعهده می­گیرد. اصولا ضامن متعهد است به صرف درخواست بانک، مبلغ ضمانت­نامه را کارسازی کند بدون اینکه نیازی به طرح دعوا از سوی ذینفع باشد. به عبارت ساده تر شما هنگام ضامن شدن به بانک اجازه میدهید که از حساب شما یا اموال شما و یا حقوق کارمندی شما به ازای مبلغ بدهی برداشت کند و اینکار را بدون اجازه مجدد از شما یا دادگاه انجام دهد. در واقع با امضا کردن برگه های ضمانت شما خود را مدیون و بدهکار بانک کرده اید و بانک پرداخت کننده نهایی مبلغ وام را شخص ضامن می شناسد.

در صورت تعدد ضامن چه وضعی پیش می آید؟

جالب است بدانید که اگر برای وامی بیشتر از یک ضامن نیاز باشد همه ضامنین به اندازه کل مبلغ وام متعهد به پرداخت هستند. یعنی مثلا اگر سه نفر ضامن یک وام ۹۰ میلیونی شده اند هر کدامشان متعهد به پرداخت کل ۹۰ میلیون هستند و اینگونه محاسبه نمیشود که هر کدام از سه نفر به اندازه سی میلیون بدهکار باشد. چرا که در ضمانت هر ضامنی در واقع مدیون محسوب میشود و همان دین را به گردن دارد.

ضامن چه کاری می تواند انجام دهد؟

ممکن است برایتان سوال پیش آمده باشد که ضامن که از ابتدا پولی دریافت نکرده و حالا هم به خاطر بدحسابی وام گیرنده  پولی هم از جیبش رفته آیا هیچ حقی ندارد؟ در پاسخ باید بگوییم که طبق ماده 709 قانون مدنی ضامن پس از پرداخت دین می­تواند به کسی که از او ضمانت کرده رجوع کند و پولش را بگیرد. در اینجا یعنی در ضمانت وام بانکی، ضامن ابتدا باید پول بانک را بدهد و بعدا با گرفتن رسید از بانک که نشان­دهنده پرداخت مبلغ بدهی بوده در دادگاه حقوقی طرح دعوا کند. ما قبلا در مقاله دادخواست چیست  به بیان مسایل و نکات مربوط به طرح دعوای حقوقی پرداختیم و در اینجا خلاصه اشاره می کنیم که تنظیم دادخواست و ثبت آن برای شما از نظر مالی و زمانی هزینه بر خواهد بود و با توجه به نرخ تورم در کشورمان قطعا اگر بتوانید از کسی که ضمانتش را کرده بودید پولتان را پس بگیرید باز هم متحمل خسارت خواهید شد. در اینجا خوب است تاکید کنیم که اگر روزی مجبور شدید بدهی کسی که از او ضمانت کرده اید را به بانک بپردازید حتما از بانک گواهی کسر از حقوق یا گواهی پرداخت مبلغ وام را بگیرید. بانکها موظفند در این شرایط به ضامن اسناد مربوط به پرداخت وام را بدهند هرچند بسیاری از کارمندان بانکها این مسایل را نمیدانند و ممکن است ابتدا در مقابل این خواسته مقاومت کنند.

نکته پایانی درباره دادخواست مطالبه وجه از مدیون این است که اگر مبلغ پرداخت شده از طرف ضامن به جای مدیون کمتر از ۲۰ میلیون تومان بود در شورای حل اختلاف و اگر بالای این مبلغ بوده در دادگاه حقوقی  رسیدگی میشود. شما برای ثبت دادخواست باید به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کنید. برای نوشتن دادخواست هم حامی در کنار شماست تا این کار را با هزینه مناسب و به صورت آنلاین برایتان انجام دهد و خیالتان راحت باشد که دادخواست شما را یک وکیل یا مشاور حقوقی با تجربه و کاردرست نوشته و حداقل در این مرحله از بابت دادخواست اشتباهُ ضرری متحمل نخواهید شد.

البته ما نمی گوییم اصلا ضامن کسی نشوید ولی حتما با احتیاط بلکه بدبینی و بررسی جوانب این کار را انجام دهید. ما در حامی می توانیم برای اینکه ضمانت بی دردسرتری داشته باشید به شما مشاوره بدهیم  با ما در تماس باشید.