اظهارنامه چیست

معمولا کلمه اظهارنامه،امور مالیاتی را به ذهن می آورد ولی اظهارنامه قضایی با نوع مالیاتی آن متفاوت است. در واقع اظهارنامه یکی دیگر از انواع اوراق قضایی است .

همه می توانند قبل از تقدیم دادخواست حق خود را از طریق اظهارنامه مطالبه کنند. اصولا ارسال اظهارنامه و پاسخ به آن یک عمل ارادی و اختیاری است و در موارد کمی ارسال اظهارنامه اجباری شده است که بعدا به آن می پردازیم.

*ابلاغ اظهارنامه نیز از طریق دفاتر خدمات قضایی به صورت الکترونیکی و با داشتن کد ثنا امکان پذیر است. شما با همراه داشتن مدارک مورد نیاز به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه می‌کنید و متصدی دفتر، پس از وارد کردن اطلاعات اولیه اظهارنامه را ثبت و کد رهگیری را به شما می دهد.بعدا پیامکی مبنی بر ارسال اظهارنامه یا دریافت پاسخ از طرف مقابل برای شما فرستاده میشود.

قسمتهای مختلف اظهارنامه

قبلا اظهارنامه یک فرم چاپی مخصوص بود و امروزه همانطور که گفتیم به صورت الکترونیکی پر میشود ولی درهرحال اظهارنامه شامل موارد زیر است:

مشخصات و اقامتگاه اظهارکننده: یعنی کسی که اظهارنامه را می‌فرستد مشخصات خود شامل نام، نام خانوادگی و نشانی را قید می‌کند.

موضوع اظهارنامه: عنوان مطلبی است که در متن اظهارنامه و قسمت خلاصه اظهارات شرح داده می‌شود.

مشخصات و اقامتگاه مخاطب: نام، نام خانوادگی و نشانی طرف دریافت کننده اظهارنامه نوشته می‌شود.

خلاصه اظهارات: آنچه مورد نظر اظهارکننده است و می‌خواهد به طرف دیگر ابلاغ کند، تشریح کرده و توضیح می‌دهد.

خلاصه جواب: در این قسمت نیز دریافت‌کننده‌ی اظهارنامه، به اظهارات فرستنده پاسخ می‌دهد که همان طور که گفتیم پاسخ به اظهارنامه اختیاری است. ولی به هرحال اگر پاسخی ارایه دهید آن هم به عنوان سند عادی معتبر است.

موارد اجباری ارسال اظهارنامه

در موارد خیلی محدودی ارسال اظهارنامه اجباری و مقدمه ای برای رسیدگی در دادگستری است تقریبا موارد مهم اظهارنامه اجباری که در قوانین مختلفی آمده است بدین شرح است:

1.به موجب ماده 459 و 460 قانون آیین دادرسی مدنی ، در مواردی که طرفین معامله متعهد به معرفی داور شده باشند ، و طرفین نتوانند یا نخواهند در انتخاب داور توافق کنند ، هریک از طرفین می توانند با معرفی داور مورد نظر خود به وسیله ارسال اظهارنامه از طرف مقابل درخواست نماید که ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ اظهارنامه ، نظر خود را در مورد داور اعلام کند .

2.به موجب ماده 13 قانون روابط موجر و مستأجر1356 ، هرگاه مستاجر به علت انقضای مدت اجاره ، مورد اجاره را تخلیه کند اما موجر از تحویل گرفتن آن خودداری کند ، مستاجر باید به وسیله اظهارنامه از وی تقاضا کند که مال مورد اجاره را تحویل بگیرد.

3. بر اساس قانون تملک آپارتمان ها تبصره 2 ماده 10، در صورتی که مالک یا استفاده کننده ، سهم خود از هزینه های مشترک آپارتمان را نپردازد ، این هزینه ها بوسیله اظهارنامه مطالبه می شوند.

4. مطابق ماده 13 قانون بیمه مصوب 1316 ، در صورتی که بیمه گر ، بیمه را فسخ نماید ، باید مراتب را به موجب اظهارنامه یا نامه سفارشی به بیمه گذار اطلاع بدهد و اثر فسخ ده روز پس از ابلاغ مراتب به بیمه گذار شروع می شود .

5. به موجب ماده یک قانون مجازات راجع به انتقال مال غیر ، اگر مالک ملکی از وقوع معامله مال غیر مطلع شود و تا یک ماه بعد از اطلاع از این امر ، اظهاریه ای برای اطلاع به انتقال گیرنده مال غیر نفرستد ، معاون جرم محسوب می شود .

6. بر اساس ماده 171 قانون آیین دادرسی مدنی ، هرگاه سرایدار ، خادم ، کارگر و بطور کلی هر امین دیگری چنانچه پس از ده روز از تاریخ ابلاغ اظهارنامه مالک مبنی بر مطالبه مال امانی از آن رفع تصرف نکند ، متصرف عدوانی شناخته می شود ؛ فلذا طرف مقابل از امتیازات مربوط به دعوای تصرف عدوانی از جمله رسیدگی خارج از مهلت بهره مند می شود .

7.درخواست محکوم‌له مبنی بر انحلال شرکت تضامنی به منظور وصول محکوم‌به از محل سهم‌الشرکه محکوم‌علیه در شرکت. (ماده ۱۲۹ قانون تجارت)

اهمیت تنظیم اظهارنامه

همانطور که گفتیم محتوای اظهارنامه طبق ماده 156 قانون آیین دادرسی مدنی مطالبه حق یا تسلیم چیزی یا تقاضای ایفای تعهد است. و یک سند عادی محسوب میشود بنابراین بسیار مهم است که اظهارات شما با چه کلمات و عباراتی به طرف مقابل ابلاغ شود. ممکن است اظهارات غیر دقیق شما جنبه اقرار پیدا کند و علیه خودتان در دادرسی های بعدی استفاده شود ویا استفاده از کلمات نامناسب و نسبت دادن موارد غیر واقعی به طرف مقابل حالت افترا یا توهین به خود بگیرد.حتی پاسخ به اظهارنامه نیز دارای اهمیت قضایی است. بنابراین تنظیم اظهارنامه یا پاسخ به آنرا بهتر است یک متخصص حقوقی ویا وکیل دادگستری برایتان انجام دهد. حامی آماده است تا علاوه بر دیگر اوراق قضایی اظهارنامه شما را با دقت وظرافت برایتان تنظیم کند تا مورد سواستفاده بعدی قرار نگیرد.